Herken je dat je soms in conflict bent met jezelf? Dat je je verscheurd voelt tussen wat je enerzijds wil doen en wat je anderzijds vindt dat je moet doen? Als gevolg hiervan ervaar je een innerlijk conflict. Hét onderwerp van mijn promotieonderzoek waar ik je graag meer over wil leren, zodat jij leert herkennen of jouw ‘want-self’ of jouw ‘should-self’ aan het woord is en naar wie je dan het beste kunt luisteren.

Uitgebreid onderzoek op het gebied van organisatiegedrag en psychologie heeft de oorzaken, gevolgen en het beheer van innerlijke conflicten onderzocht. Daaruit blijkt dat conflicten voortvloeien uit de concurrerende voorkeuren van mensen voor uikomsten (De Dreu, Harinck, van Vianen, 1999). Maar conflicten zijn niet beperkt tot die tussen individuen. In feite hebben conflicten die mensen extern ervaren vaak een interne oorzaak. De kern van veel geschillen tussen mensen is een conflict binnen elk van die individuen. Zij voelen zich verscheurd tussen wat ze willen doen en wat ze denken dat ze zouden doen (Bazerman, Tenbrunsel, Wade-Benzoni, 1998). Wellicht herken je dit zelf ook: dat je een conflict met een ander hebt, waarvan je stiekem weet dat dit veroorzaakt is door een conflict in jezelf. 

Een innerlijk conflict komt er op neer dat je twee doelen hebt die niet met elkaar overeen komen. We gedragen ons allemaal vanuit die twee zelven. Een aantal voorbeelden waaraan je het gaat herkennen:

  • Je wil gezonde longen en een lang leven, maar je bent dol op sigaretten.
  • Je wil een slank lichaam, maar ook dat lekkere toetje.

Daarbij voert de ‘should-self’ (de self van het hogere doel die voor gezonde longen en een slank lichaam gaat) vaak het beval, maar de eigenzinnige ‘want-self’ (de self van de snelle winst die voor de sigaret of voor het toetje gaat) zal het soms van de ‘should-self’ winnen en heeft dan controle nodig om de plannen voor jouw hogere doelen niet te bederven. 

Deze verschillende ‘zelven’ in jou geven verschillende gewichten aan verschillende attributen op verschillende tijdstippen (Schelling, 1984). De ‘want-self’ is gefocust op het heden en kiest voor een beslissing die onmiddellijk voordeel oplevert (het toetje of de sigaret). De ‘should-self’ is meer toekomstgericht en geeft de voorkeur aan een alternatief dat toekomstige voordelen maximaliseert (gezonde longen en een slank lichaam). 

Het is daarbij heel belangrijk dat de ‘want-self’ niet constant zegeviert, want dan ga je continu alleen voor het korte gewin. Voor het snelle voordeel, waarbij je het grotere doel uit het oog verliest. 

Een van mijn doelen voor 2019 is om 3 keer in de week te sporten. Inherent hieraan betekent dit ook voor mij dat ik gezond eet. Dat betekent voor mij alleen in het weekend alcohol (ik weet dat ik snel aankom van alcohol), plantaardig eten als vegetariër en zo min mogelijk toegevoegde suikers. In de weekenden laat ik die remmen een beetje los wat betreft suikers.

Zonder camper in Rusland waren we aangewezen op hotels en daardoor ook op uiteten. Dat is natuurlijk iets om me bevoorrecht bij te voelen, waar ik ook zeker dankbaar voor was. Echter is Rusland niet de keuken die bekend staat om veel groenten en fruit. Koolhydraten voeren de boventoon. Daardoor at ik vrijwel iedere avond iets van dumplings, pizza, pasta of frietjes en regelmatig dronken we er een wijntje bij om te proosten op het goede leven.

Ik hoorde mezelf regelmatig denken ‘We hebben vandaag zo veel gelopen, dan kan dit toetje nog wel’. ‘Straks kunnen we weer zelf koken als we onze camper hebben’. ‘We zijn nu in Moskou en ik ben hier maar een keer, laat ik gewoon toch dat wijntje nemen (ook al is het doordeweeks)’. Waardoor ik toch iedere keer weer voor dat snelle voordeel ging. En dan toch dat toetje of wijntje nog nam. Hahaha – merk je hoe de want-self er met mij vandoor ging?

Nu, terwijl ik dit blog schrijf vanuit Tallinn, heeft mijn should-self weer de overhand. Dat lekkere eten in Rusland had namelijk ook zo zijn nadelen dat er vast een kilo aan is gekomen (voor mijn gevoel), waardoor ik het op foto’s zie en daar niet blij van word (wat ook te maken kan hebben dat ik deze week ongesteld ben, welkom in het leven van de vrouw). Anyway, gelukkig weet ik dat de ‘should-self’ vrijwel altijd bij mij het innerlijk conflict wint en ik daardoor altijd direct weet als de ‘want-self’ het overneemt wat ik te doen heb. Ik weet dat ik heel blij word van sporten in combinatie met gezond eten, om daardoor af en toe de touwtjes juist lekker los te laten en dan te eten en drinken waar ik zin in heb. 

Weten wie er aan het woord is kan heel waardevol zijn, omdat je dan ook heel bewust in het moment kunt bepalen: luister ik naar de ‘want-self’ of kies ik voor de ‘should-self’? Door die vraag aan jezelf te stellen creëer je bewustwording en kies je sneller voor de ‘should-self’ waar je vervolgens een veel meer voldaan gevoel aan overhoudt. 

Nu ben ik heel benieuwd: wie voert bij jou de regie, de want-self die kortzichtig is en alleen voor het snelle voordeel gaat of de should-self die voor het langere termijndoel gaat? En wat is dat langere termijndoel voor jou?